In het kader van het 70-jarig jubileum van Cultura laten wij Tom Pé Blom en Mieke Prenen de komende afleveringen de echte Cultura-gangers aan het woord.
Vandaag in deze tweede aflevering Bertie, Katie en Djoeke van der Oord.
Voorzien van koffie en thee steken de dames van wal. Bertie: ”Bij ons thuis ademde het vroeger Cultura. Niet zo gek als je bedenkt dat ons vader Dirk nauw betrokken was bij de oprichting.”
De zussen herinneren zich dat vooral voor en tijdens de bouwperiode vader weinig tijd voor de winkel had en kwam al het werk op hun moeder neer. Alles had een behoorlijke impact op het gezinsleven. De architect en de uitvoerder logeerden bij hen thuis als er vergaderingen waren. Nog niet iedereen had een auto in die tijd en na half 9 ’s avonds was er ook geen openbaar vervoer meer. Voor de zussen was dit wel een bijzonder leuke tijd. Bertie herinnert zich nog dat zij het eerste beheerdersechtpaar Jan en Rie Lof een kopje thee moest serveren tijdens het sollicitatiegesprek, vanzelfsprekend bij hun thuis.
De kleuterschool
Het bestuur van Cultura was zeer doortastend en stapte overal op af. Zo ook voor de benodigde vergunningen om een kleuterschool te mogen vestigen in het nieuwe gebouw. Het was uitzonderlijk dat dit lukte in een gebouw dat geïnitieerd en betaald werd door de gemeenschap, er kwam geen subsidie aan te pas en dat is nog steeds zo.
De kleuterschool is ooit begonnen bij mevrouw Spaander in de schuur en toen er meer kinderen kwamen verhuisden ze naar een grotere schuur en daarna naar een nog grotere schuur. Tot ze in 1951 in Cultura terecht konden. De kinderen kwamen in die tijd zelfstandig, lopend of met de autoped naar school en zaten in één groep van bijna 50 leerlingen. Er stonden wel twee juffen voor de klas. De kleuterschool heeft bijna 20 jaar bestaan en ging daarna verder in plan Zuid als de Blokkendoos.
In hun jaren op de lagere school waren de zussen ook veel in Cultura te vinden vanwege de gymvereniging en het kinderkoor onder leiding van Ru Kaag.
De kleuterschool in Cultura Foto aangeleverd
De gymvereniging
De gymvereniging zat eerst in de Krimper, daarna in de Meiboom en daarna in Cultura. Heel bijzonder was de ringenbok in de zaal, uniek voor de omgeving.
Met kerstmis was er jaarlijks een gymuitvoering waarbij alle deelnemers, dames, heren en aspiranten zich moesten omkleden in de kelder onder het toneel. Iedereen moest dan heel stil zijn vooral tijdens het lied dat zowel door deelnemers als publiek gezongen werd. Ook als je een lintje wilde halen moest je eerst het lied zingen voor de jury en daarna je oefening doen.
“Geen zang klinkt zo schoon en geen toon wordt gehoord
Die meer ons begeestert, die meer ons bekoort
Geen lied klinkt zo krachtvol, zo innig gemeend
Als ’t lied van gymnasten, als broeders vereend
Dan worden eendracht en vriendschap gestaald
Dan wordt de juichtoon vol geestdrift herhaald
En daverend rolt dan langs velden en vloed
Het Vrank en het Vrij en het Vroom en het Vroed
Dan worden eendracht en vriendschap gestaald
Dan wordt de juichtoon vol geestdrift herhaald
En daverend rolt dan langs velden en vloed
Het Vrank en het Vrij en het Vroom en het Vroed”
Bertie heeft haar man op de gymvereniging ontmoet en heeft vele jaren in het bestuur gezeten.
Bertie: “Bij allerlei gelegenheden werden er liedjes gemaakt en gezongen. Later werd de kerstuitvoering half gymuitvoering met na de pauze een revueachtig geheel met liedjes en sketches.”
De toneelvereniging
Het Andijker Toneel is in 1933 ontstaan uit twee verenigingen en is vanaf het begin van Cultura aanwezig geweest. Katie heeft veel bemoeienis met het toneel gehad. Een toneelvereniging heeft altijd behoefte aan jonge leden. Daarom heeft zij samen met Teuni Kluin in 1976 het jeugdtoneel opgericht. Jaarlijks waren er drie uitvoeringen waarvan één door het jeugdtoneel. Katie werd op een gegeven moment tot voorzitter gebombardeerd. Nadat ze vanwege die functie even moest slikken, merkte zij al snel dat het leiden van een relatief kleine vereniging niet zo moeilijk was. Bovendien werd alles tijdens de repetities besproken.
Een hoogtepunt voor haar was een revue met eigen muziek en een band. Diverse groepjes repeteerden afzonderlijk overal in Andijk en zij bezocht ze allemaal. Tenslotte werd het een geweldig geheel.
Beatclub ‘66
In de jaren 60 was er voor de jeugd in het dorp nog niet zoveel te doen. Af en t oe speelde er wel eens een band in Cultura. Djoeke sprak hierover met een aantal leeftijdsgenoten ( Hannie Swart, Aafke Bakker, Piet Bobeldijk, Wim Alta, Cor van Marle, Dick van Gelder en Cees Ruiter) en zij richtten Beatclub ’66 op.
Het werd een enorm succes, logisch gezien de klinkende namen van de bands die er kwamen spelen. De hele Nederlandse top kwam naar Andijk. Wat te denken van BZN, The Outsiders, The Cats, Living Blues, The Sandy Coast, The Buffoons en Rob Hoeke.
De feesten vonden plaats in de grote zaal die zij zelf versierden en na afloop opruimden.
De entree was 2,50 en voor leden 1,50…… guldens wel te verstaan!
De muzikale feesten duurden van 20.00 uur tot 24.00 uur.
Maar in de geest van die tijd wilden ze ook wel een nachtbal organiseren. Dus op naar het gemeentehuis voor een vergunning. Maar helaas burgemeester Knorr was er die dag niet, nou dan maar naar zijn huis dachten Djoeke en Hannie. Zo gezegd, zo gedaan.
Zij kregen alle medewerking en de vergunning was een feit.
Sheerlines werd uiteindelijk de huisband en heeft ook nog op de reünies gespeeld.
De organisatie was heel creatief in het bedenken van leuke avonden. In de Buurtjeskerk werd een feest gegeven. Ook uniek was een 28 uurs marathon met muziek ( een voorloper van een festivalletje). De marathon begon op zaterdagavond om 20.00 uur en duurde tot zondagnacht 24.00 uur met heel veel verschillende bands, veel afkomstig uit Volendam plus de Veronica Drive-in Show, een fenomeen in die tijd.
In oktober 1969 viel het doek voor Beatclub ’66.
De toekomst
Met veel genoegen kijken de zussen terug op het verleden. Bertie toverde allerlei knipsels, diploma’s en ook nog gymlintjes uit de kast. Alle feesten en partijen, jubilea en recepties, en ook de modeshows van de winkel van der Oord-Dol vonden in Cultura plaats.
Bertie, Katie en Djoeke hopen dat Cultura een plek blijft om elkaar te treffen hoewel zij ook zien dat de wereld erg verandert. Jongelui zoeken hun vertier vaker buiten het dorp.
De binding die zij vroeger hadden met elkaar, zouden ze graag door willen geven aan de jeugd.