Het verhaal van Klaas Schuitemaker (96) is niet alledaags en daarom opmerkelijk te noemen. De oud Andijker schreef het zelf al op en stond reeds in diverse bladen en kranten. Tijd en woorden blijken telkens tekort om alle ervaringen weer te geven. Daarom maar dat ene moment dat hem tekende.
Diensttijd
Klaas werd als vierde kind van 13 in totaal geboren. Zijn moeder had haar handen vol aan de huishouding, terwijl zijn vader in de tuinbouw werkte.
Na zes jaar lagere school belandde Klaas ook in de tuinbouw, niet in het bedrijf van zijn vader, maar bij een hele fijne baas. Er werd gewerkt van 6 uur tot 18 uur. Toen Klaas werd opgeroepen voor de dienstplicht was dat een bevrijding voor hem. Voor zijn gevoel kon hij nu iets nuttigs gaan doen. Hij meldde zich aan bij de Mariniers en volgde een opleiding hiervoor.
Verlies
Ondertussen was Klaas de liefde van zijn leven tegengekomen, Tiny. In 1954 trouwden zij voor de wet, hetzelfde jaar waarin Klaas beroepsmilitair werd. De kerkelijke verbintenis moest nog plaatsvinden, maar deze datum hebben zij nooit gehaald. Tiny overleed voortijdig op 20-jarige leeftijd als gevolg van een verkeersongeluk. Klaas was er kapot van en dit verdriet kwam bovenop het voorval dat hem jaren later nog zou achtervolgen.
Nederlands Indië
In 1949 begon de diensttijd van Klaas en werd hij voor 1,5 jaar gestationeerd op Soerabaja in Nederlands Indië. Het was tijdens een patrouille dat hij een beslissing nam die zijn leven zou veranderen.
Als één van twee verkenners spotte hij een ‘plopper’ (vijand) in een boom, terwijl hij hoorde dat er in de achterhoede commotie was. Het was hem duidelijk dat daar de aandacht naartoe moest gaan, maar dan moest dat gevaar in de boom onschadelijk gemaakt worden. Gehurkt op één knie schoot Klaas twee keer gericht en daarmee had hij de plopper neergehaald. Klaas stond op om ter controle nog een paar passen vooruit te lopen, omdat de weg licht naar beneden helde, toen er plotseling een gedaante uit de bosjes tevoorschijn kwam.
Nee, nee, nee
Toen Klaas met het geweer in de hand langzaam terugliep naar de achterhoede mompelde hij aaneengesloten “nee, nee, nee”. Hij zou niks zeggen. Het kon niet waar zijn. Hij voelde zich schuldig. In een reflex had hij op die gedaante geschoten en toen deze neerviel had Klaas moeten constateren dat het een kind van een jaar of 11 was. Een jongen die muisstil achter de bosjes had gelegen en dacht dat Klaas om zou draaien, i.p.v. zijn kant op te komen.
50 jaar later
Als Klaas 70 jaar is begint hij te dromen, maar het zijn nare, beklemmende dromen. Hij is dan al jaren gelukkig getrouwd met zijn tweede vrouw, Cock, en zij hebben samen drie kinderen. Klaas is ondertussen als militair ook in Korea en Vietnam geweest, heeft de koning ontmoet, en is meerdere malen uitgenodigd door Korea om daar te spreken en o.a. geëerd te worden als ‘ambassadeur voor de vrede’. Maar in zijn dromen ontbreekt de vrede. Het incident in Nederlands Indië dringt zich aan hem op en uiteindelijk zit hij tegenover een psychotherapeut. Deze kan hem ervan overtuigen dat hij er geen schuld aan heeft gehad. Het gebeurde niet met opzet. Ook wordt het verlies van Tiny besproken. Dit was geen verkeersongeluk, maar een VERKEERD ongeluk.
Het heeft Klaas geholpen om 50 jaar later alsnog over het vreselijke incident te praten. Het moment dat zich evenwel als oorlogswond in hem heeft vastgezet, maar hem er niet van heeft weerhouden om militair te zijn en te blijven.
Klaas deed de uitspraak dat dit interview lang niet kon weergeven wat hij allemaal had meegemaakt. Daar heeft hij gelijk in; vermoedelijk zou een hele Andijker nog niet genoeg zijn.
